The Babel Flute

Anush Naroyan

Ο Δημήτρης Κούντουρας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς μελετητές της Παλαιάς μουσικής στην Ελλάδα. Ειδικεύεται σε ιστορικά είδη φλάουτου και στη μουσική από τον Μεσαίωνα μέχρι το Μπαρόκ. Είναι ένας μουσικός που παίζει Παλαιά  μουσική, ένας καλλιτέχνης που επικεντρώνεται στην αναβίωση των μουσικών έργων της  εποχής αυτής. Με το ταλέντο και την αφοσίωσή του μεταφέρει την ομορφιά και την πολυπλοκότητα της μπαρόκ μουσικής σε νέους ακροατές. Με την εκτέλεση αυτών των έργων, δημιουργεί ένα μαγικό περιβάλλον που μας ταξιδεύει σε μια άλλη εποχή και μας εμπνέει με την ομορφιά και την ποιότητα της μουσικής της παρελθοντικής εποχής.

Τον Δημήτρη Κούντουρα γνώρισα σε ένα σεμινάριο, που διοργάνωσε ο Παναγιώτης Δημόπουλος ένας σπουδαίος μουσικός και συνθέτης, στο οποίο επιμόρφωσε γύρο από την Μπαρόκ μουσική και μετά ένα σπάνιο ρεσιτάλ ιστορικών φλάουτων, ένα ταξίδι στο σαγηνευτικό κόσμο της μεσαιωνικής μουσικής με διάφορα όργανα της εποχής.

Ο Δημήτρης Κούντουρας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1975. Άρχισε να παίζει φλάουτο με ράμφος από μικρή ηλικία( 6 χρονών) , αργότερα ομπόε και παράλληλα φλάουτο. Μουσικές σπουδές του ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη με τους G.Gourdier και I.Macovei. Το 1995-2001 σπούδασε φλάουτο με ράμφος,μετά ιστορική ερμηνεία στην Ανώτατη Σχολή Μουσική της Ουτρέχτης ( μεταπτυχιακό δίπλωμα σολίστ) με τους H. ter Schegget και W.Hazelzet.

Το 2003-2005 σπούδασε στο φλάουτο με ράμφος ,στην παλαιά μουσική και τα ιστορικά φλάουτα με υποτροφία του ιδρύματος Marco Fodella με τους D.Bragetti και M.Gatti στην Ακαδημία Μουσικής του Μιλάνου.

Το 2005-2007 συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα ιστορικά είδη φλάουτου στο Ανώτατο Ωδείο της Βιέννης και στην μουσική του μεσαίωνα στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής του Τρόσινγκεν με τον K.Boeke,από που αποφοίτησε με τον τίτλο Master of Early Music.

Από 2013 είναι διδάκτορας ιστορικής μουσικολογίας του ΕΚΠΑ και η διατριβή του σχετίζει με θέματα μουσικής και Αναγεννησιακού Ουμανισμού.Το 2016 υπήρξε μεταδιδακτορικός υπότροφος του Κέντρου Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες για την έρευνα του “Η μουσική των τροβαδούρων στο λατινικό Βασίλειο της Θεσσαλονίκης μετά από 1204”(εκδόσεις Νεφέλη/Fairead).

Ίδρυσε και διευθύνει το σύνολο EX SILENTIO με διαρκή παρουσία σε διεθνή φεστιβάλ και στη δισκογραφία συνεργάζεται τακτικά με την Καμεράτα Αθηνών / Armonia Atenea με τα σύνολα lbyrinth Wien και Duo Goliardi.

Έχει συνεργαστεί με την Harmony of Nations Baroque Orchestra, με την Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης (Ph.Jordan), της Αθήνας, της Θεσσλονίκης και της Πάτρας. Επίσης έχει εμφανιστεί ως σολίστ με σύνολα μουσικής δωματίου και ως διευθυντής συνόλων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή , σε αίθουσες συναυλιών όπως η Sala Verdi του Μιλάνου,η Pablo Casals Hall του Τόκυο,το Kanzerthaus της Βιέννης , Μέγαρο Μουσικής Αθηνών,καθώς και στα διεθνή φεστιβάλ όπως Styriarte του Γκράτς,Via Medieval του Μάιντς,Banchetto musicale του Βίλνιους,J.S.Bach της Ρίγας,Musicue του Μπάρι,Blumental του Τελ Αβίβ ,στο φεστιβάλ του Μπαχρέιν κ.α.

Έχει ηχογραφήσει για της γερμανικές εταιρίες Carp Diem και Talanton(κοσμική μουσική του XV αιώνα),δίσκος ο οποίος απέσπασε το βραβείο Supersonic του περιοδικού Pizzicato και προτάθηκε για τα βραβεία της International Classical Music Awords,επίσης έχει συμμετάσχει σε παράγωγες μπαρόκ όπερας,ερευνά ζητήματα ιστορίας και ερμηνείας της μουσικής μέχρι τον XVIII αιώνα,σχέσεις Αναγεννησιακού Ομανισμού.

Διδάσκει ερμηνεία της Παλαιάς μουσικής και ιστορικά είδη φλάουτου στο ωδείο Αθηνών και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Από το 2017 είναι επισκέπτης καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής της Γενεύης, έχει δώσει διαλέξεις και σεμινάρια στο King’s College του Λονδίνου, στην Ακαδημία του Λουγκάνο κ.α. Είναι μέλος της επιτροπής του Ευρωπαϊκού προγράμματος EEEmerging Early Music στο Αμπροναί της Γαλλίας.

ΣΥΝΕΝΤΈΥΞΗ 

Anush N. Από πού και πότε ξεκίνησε η επαγγελματική και καλλιτεχνική σας σταδιοδρομία

Δimitris Κ. Στα 19 μου που πήγα στην Ολλανδία όπου ειδικεύτηκα στη μουσική του Μπαρόκ και σε παλαιά είδη της οικογένειας του φλάουτου. 

Αnush Ν. Ποίες δυσκολίες έχετε αντιμετωπίσει και πώς τις ξεπεράσατε;  

Δ.Κ. Η δυσκολία του να κάνει κάποιος μουσική επαγγελματικά, ακόμα περισσότερο σε έναν εξειδικευμένο τομέα είναι η ίδια σε κάθε χώρα. Είναι εύκολο κανείς να απογοητεύετε, αλλά η αγάπη για το αντικείμενο τον κάνει να συνεχίζει. 

Αnush Ν. Πως ανακαλύψατε την παλαιά μουσική ,τί σας άρεσε σε αυτό το είδος μουσικής ώστε να αποφασίσετε να αφοσιωθείτε σε αυτό;

Δ.Κ. Λόγο του φλάουτου έφτασα νωρίς στο Μπαρόκ ρεπερτόριο ,στα έργα του Βιβάλντι,του Μπαχ,του Χαίντελ και του Τέλεμαν.Δεν ξεπέρασα ποτέ τη μουσική αυτή και ποτέ δεν ένιωσα μεγάλη έλξη για το ρομαντικό ρεπερτόριο.

Αnush Ν. Εξηγήστε μας λίγο τι είναι Παλαιά Μουσική και από που προέρχεται ;   

Δ.Κ. Με τον ορό «παλαιά μουσική» εννοούμε γενικά τη μουσική μέχρι και το 18ο αιώνα .Εκτός από συγκεκριμένο ρεπερτόριο εννοείται και η χρήση ιστορικών οργάνων καθώς και ιστορικά ενημερωμένη ερμηνεία. Στις μέρες μας το κίνημα αυτό έχει φτάσει και στον 19ο αιώνα ακόμα και μέχρι τις αρχές του 20ο αιώνα.Με την χρήση των εκάστοτε κατάλληλων οργάνων .

Αnush Ν. Εκτός από την παλαιά μουσική τι άλλο είδος μουσικής παίζετε ; 

Δ.Κ. Ασχολούμαι και ειδικεύομαι στη μουσική του Μπαρόκ,άλλα και στην Αναγεννησιακή και Μεσαιωνική μουσική. Επίσης ενίοτε παίζω και σύγχρονα έργα αλλά και κάποια είδη παραδοσιακής τροπικής μουσικής.

Αnush Ν. Σε μία συναυλία σας που ήμουν παρούσα άκουσα πως παίζετε και Αρμένικη μουσική .Τι σας αρέσει στην αρμενική μουσική;

Δ.Κ. Με ενδιαφέρει και με γοητεύει η αρμενική μουσική ειδικά η μουσική για ντουντούκ. Πιστεύω ότι ταιριάζει πολύ σε μεσαιωνικά φλάουτα και συνομιλεί αρμονικά με τη μεσαιωνική μουσική της Δύσης. Οι απλές ,αλλά υπέροχες μελωδικές γραμμές και οι στροφικές φόρμες που επαναλαμβάνονται είναι πολύ χαρακτηριστικές.

Αnush Ν. Παίζετε σε διάφορα είδη ιστορικών φλάουτων, πόσα χρόνια χρειάστηκαν για να τα μελετήστε, όπως ξέρουμε έχουν διαφορετικά μεγέθη, τονικά ύψη, σύστημα ήχων και πως εξασκείται;

Δ.Κ. Έκανα δέκα χρόνια σπουδές στα διάφορα είδη φλάουτου και στην ερμηνεία της μουσικής αυτής σε Ολλανδία, Ιταλία, Αυστρία και Γερμανία. Θέλει χρόνο και επιμονή καθώς και γενικότερη αναζήτηση και έρευνα μέχρι να γνωρίσει κανείς διαφορετικά είδη μουσικής διαφορετικών εποχών.

Αnush Ν. Πόσα ιστορικά φλάουτα έχετε στη συλλογή σας ; Και κάποιες πληροφορίες για αυτά τα όργανα

Δ.Κ. Έχω στη συλλογή μου εκτός από φλάουτα με ράμφος και πλάγια φλάουτα, διάφορα είδη παλιών αλλά και παραδοσιακών φλάουτων όπως το γκεμσχορν ,τη ντβογιανκα (βουλγαρικό είδος διπλού φλάουτου)και ποιμενικές φλογέρες και σουραύλια.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι φλάουτων με ράμφος και πλάγιων φλάουτων (τραβέρσο) της αναγέννησης και του μπαρόκ .Το μεσαιωνικό φλάουτο είναι ένα υβριδικό μοντέλο βασισμένο στην εικονογραφία της εποχής.Το γκεμσχορν ή κέρας ήταν δημοφιλές στην Αναγέννηση και παίζονταν σε σύνολα – κονσορτ. Τα παραδοσιακά είδη φλογέρας και φλάουτου έρχονται από διαφορετικές παραδόσεις Ελλάδας και Βουλγαρίας.

Αnush Ν. Πάντα συγκρίνω τη μουσική με τον αθλητισμό και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται πειθαρχεία. Συμφωνείτε με την άποψη ότι η πειθαρχεία καθορίζει το αποτέλεσμα;

Δ.Κ. Η μουσική είναι σίγουρα ένας τρόπος ζωής όπως και ο αθλητισμός …γίνετε αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας τόσο η μουσική ακρόαση όσο και η μουσική πράξη.

Αnush Ν. Σήμερα οι νέοι  ακούνε άλλο είδος μουσικής λίγοι γνωρίζουν για την ύπαρξη της Παλαιάς και Μπαρόκ μουσικής. Τι πιστεύετε πως μπορούμε να τραβήξουμε την προσοχή τους σε αυτό το είδος μουσικής;

Δ.Κ. Στην Ελλάδα βλέπει κανείς νέους ανθρώπους στις συανυλίες κάτι που είναι αισιόδοξο και διαφέρει από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι γερμανόφωνες χώρες έχουν ιδιαίτερη σχέση και αγάπη για τη μουσική και για την ”παλαιά” μουσική.

Αnush Ν. Έχετε εμφανιστεί σε διάφορες χώρες , σε σκηνές,σε φεστιβάλ. Πείτε μας για αυτή την εμπειρία σας.

Δ.Κ. Έζησα σε διάφορες χώρες ως φοιτητής και ως εργαζόμενος μουσικός και καθηγητής. Η κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της και τη δική της μουσική παράδοση , πράγμα που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον. Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με σημαντικά σύνολα μπαρόκ μουσικής άλλα και άλλες ορχήστρες όπως η Harmony of Nations, άλλα και η Vienna Symphony Orchestra.

Αnush Ν. Τί θα λέγατε για το κοινό στο εξωτερικό και στην Ελλάδα ;  

Δ.Κ. Το πιο σιωπηλό και συγκεντρωμένο κοινό που έχω δει ποτέ ήταν στην Ιαπωνία ,δεν ακούγετε τίποτα…ούτε βήχας.   

Αnush Ν. Εκτός από εσάς υπάρχουν και άλλοι μουσικοί στην Ελλάδα που παίζουν σε διάφορα είδη φλάουτων ή ασχολούνται με Παλαιά μουσική;

Δ.Κ. Υπάρχουν κάποιοι εξαιρετικοί συνάδερφοι στην Ελλάδα που ασχολούνται με το μπαρόκ φλάουτο και κάποιοι άλλοι με το φλάουτο με ράμφος.

Αnush Ν. Έχετε γράψει βιβλίο και διάφορά άρθρα. Μιλήστε μας για αυτά.  

Δ.Κ. Έχω γράψει ένα βιβλίο για την μπαρόκ ερμηνεία το οποίο έχει πολλές μεταφράσεις των πηγών της εποχής. Ασχολούμαι επίσης με θέματα ιστορίας της μουσικής όπως οι σταυροφορίες και το έργο των τροβαδούρων και οι σχέσεις αναγεννησιακού Ουμανισού και μουσικής. Έχω εκδόσει ένα βιβλίο /CD για τους τροβαδούρους της λατινοκρατούμενης Θεσσαλονίκης και ένα βιβλίο για την ιταλική μουσική της Αναγέννησης .Έχω επίσης εκδόσει δοκίμια και άρθρα για παλαιά φλάουτα και για μουσική εικονογραφία.

Αnush Ν. Το ρεπερτόριο σας είναι μοναδικό στο είδος του, εκτείνεται από τον Μεσαίωνα μέχρι το Μπαρόκ αλλά και τον ΧΧ αιώνα .Μία ωραία προσέγγιση στην παρουσίαση έργων των παρελθόντων. Πείτε μας κάτι για αυτό.

Δ.Κ. Το ρεπερτόριο μου συμβολικά θα έλεγα ότι εκτείνεται από έτος 1000 μέχρι τις μέρες μας.Αυτό βέβαια με εξαίρεση το κλασσικό – ρομαντικό ρεπερτόριο,προσπαθώ να παίζω το κάθε είδος στο πιο κατάλληλο όργανο.Παράλληλα ,επιδιώκω μια μουσική πράξη που να ταιριάζει στο ύφος.Διαφορετική σε Μεσαίωνα και Αναγέννηση ή από Αναγέννηση σε Μπαρόκ.

Αnush Ν. EX SILENTIO (η μετάφραση από τα λατινικά είναι <<από τη σιωπή>>) πότε ιδρύθηκε το σύνολο και τι στόχο έχει; 

Δ.Κ. Το EX SILENTIO ιδρύθηκε το 2011 ως ένα από τα λίγα σύνολο ειδικευμένα στην παλαιά μουσική στην Ελλάδα.Έκτοτε εμφανίζεται σε διεθνή φεστιβάλ ενώ έχει ηχογραφήσει πέντε δίσκους. Το νέο μου CD με τίτλο OSTIUM – EARLY FLUTE MONODIES περιλαμβάνει μουσική από διαφορετικές παραδόσεις ,μεσαιωνική μουσική της Δύσης ,παραδοσιακές μουσικές Ανατολής και Δύσης για τη γερμανική εταιρία Carpe Diem. Χρησιμοποίησα σε αυτό το άλμπουμ δέκα διαφορετικά είδη της οικογένειας του φλάουτου.Με το σύνολο EX SILENTIO εμφανιζόμαστε σε εξειδικευμένα φεστιβαλ σε διάφορες χώρες ,συχνά σε μεσαιωνικό ρεπερτόριο.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΛΟΥΖΙΝΙΑΝΩΝ: Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

EX SILENTIO

Αnush Ν. ARS NOVA – μία καινούρια μουσική εκπομπή στην οποία θα παρουσιάζετε για ιστορία μουσικής. Πείτε μας για αυτή την εκπομπή ,για τα θέματα και την εποχή.

Δ.Κ. Η εκπομπή μου με τίτλο ARS NOVA ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2023 και έχει ως κεντρικό θέμα τη μουσική του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Κάθε Τρίτη στο Τρίτο πρόγραμμα της ΕΡΤ στις 19:00.

Αnush Ν. Τι σας εμπνέει στη μουσική και τι ψάχνετε σ’ αυτήν;

Δ.Κ. – Σίγουρα η μουσική είναι ένας τρόπος ζωής,γίνετε μέρος της καθημερινότητας και ταυτόχρονα τρόπος έκφρασης και συνεύρεσης των ανθρώπων.

Αnush Ν. Ποιό είναι τελικά το μυστικό της επιτυχίας;  

Δ.Κ. Δεν υπάρχει κάποιο μυστικό επιτυχίας παρά μόνο η αγάπη για το αντικείμενο!

---

Anush Naroyan

Facebook

Ο Anush Naroyan γεννήθηκε στην Αρμενία. Το 1999 αποφοίτησε από το Αρμενικό Κρατικό Μουσικό Κολλέγιο με το όνομα Tavrizyan, με ειδίκευση στη διδασκαλία φλάουτου, ορχήστρας και μουσικής συνόλου. Από το 1999 διδάσκει σε σχολεία και μουσικά ιδρύματα, πραγματοποιώντας συναυλιακές δραστηριότητες σε διάφορους τομείς. έπαιξε στο ροκ συγκρότημα «Forza Maggiore» και ταυτόχρονα στην κρατική ορχήστρα δημοτικού τραγουδιού και χορού, πραγματοποιώντας συναυλιακές δραστηριότητες. δραστηριότητες με την Κρατική Ορχήστρα Δωματίου της Αρμενίας στην Αρμενία, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Ζει και διδάσκει στην Ελλάδα από το 2007.